برآورد مولفه های واریانس ژنتیکی غیر افزایشی برخی صفات اقتصادی مهم گوسفند نژاد لری بختیاری

هدف از مطالعه حاضر برآورد مؤلفه¬های واریانس ژنتیکی غیر افزایشی صفات رشد و تولید مثل ترکیبی و تعیین اهمیت این آثار در ارزیابی¬های ژنتیکی گوسفند نژاد لری¬بختیاری ایران، با استفاده از رکوردهای 4574 حیوان (در طی سالهای 1373 تا 1389 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند بختیاری ) بود. صفات رشد شامل: وزن تولد(bw) و وزن شیر¬گیری(ww) ، صفات تولیدمثل ترکیبی شامل: میانگین(abwl) و مجموع وزن بره¬های متولد شده از هر میش در هر زایش(tbwl) و میانگین(awwl) و مجموع وزن بره ¬های از شیر¬گرفته شده از هر میش در هر زایش(twwl) بود. مؤلفه¬های واریانس و پارامتر¬های ژنتیکی صفات رشد و تولید¬مثل ترکیبی با استفاده از میانگین اطلاعات و الگوریتم حداکثر درست¬نمایی محدود شده(reml) برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل صفات رشد و تولید مثل ترکیبی هشت مدل مختلف حیوانی برازش و سپس مناسب-ترین مدل با استفاده از آزمون نسبت درست نمایی انتخاب شد. مناسب¬ترین مدل برای bw ، ww و twwl مدل 8(کاملترین مدل) شامل مؤلفه¬های واریانس افزایشی، محیط دائم، غالبیت و اپیستازی(افزایشی ×. غالبیت) بود. با این مدل سهم واریانس¬های افزایشی، محیط دائم، غالبیت و اپیستازی(افزایشی × غالبیت) برآورد شده از واریانس فنوتیپی کل به ترتیب 267/0، 111/0، 188/0 و 053/0 برای bw، 096/0، 174/0 ، 141/0 و 036/0 برای ww و 075/0، 035/0، 0002/0 و 0001/0 برای twwlبود. مناسب¬ترین مدل برای abwl، tbwl و awwl مدل 4 شامل مولفه های واریانس افزایشی، غالبیت و اپیستازی(افزایشی × غالبیت) بود. با این مدل سهم واریانس افزایشی، غالبیت و اپیستازی(افزایشی × غالبیت) برآورد شده از واریانس فنوتیپی کل به ترتیب 108/0، 052/0 و 004/0 برای abwl و 077/0، 051/0 و 004/0 برای tbwl و 107/0، 021/0 و 005/0 برای awwl بود. این نتایج نشان دهنده حضور مقادیر قابل توجهی واریانس غالبیت و اپیستازی(افزایشی × غالبیت) بود. اضافه شدن آثار ژنتیکی غیر افزایشی به مدل¬ها معمولا باعث کاهش مقادیر برآورد شده واریانس افزایشی و محیط دائم شد. افزایش 010/0 همخونی فردی باعث کاهش عملکرد صفات وزن تولد(004/0±008/0-) و شیر¬گیری(034/0±100/0-) شد. همبستگی بین ارزش¬های ارثی برآورد شده با مدل های مختلف در همه موارد بالا و نزدیک به 1 برآورد شد، این نتایج نشان دهنده عدم تغییر رتبه¬بندی حیوانات مورد مطالعه با مدل¬های مختلف بود. کلمات کلیدی: گوسفند لری¬بختیاری، غالبیت، اپیستازی، واریانس ژنتیکی